Quả gấc có chứa nhiều vitamin gì? Tác dụng của quả gấc đối với sức khỏe

Gấc được biết đến là loại quả giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe con người. Nếu sử dụng nó đúng cách, hợp lý đôi khi còn có tác dụng hỗ trợ chữa bệnh. Vậy quả gấc có chứa nhiều vitamin gì? tác dụng của quả gấc đối với sức khỏe như thế nào? Nếu có chung thắc mắc hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nội dung bài viết dưới đây.

Đặc điểm của gấc

Gấc là một trong những loại cây cho quả đặc biệt có ở nước ta. Tên khoa học của gấc là Cucurbitaceae, thuộc họ bầu bí, mọc trên dàn. Cây gấc là một loại dây leo, trước đây thường mọc hoang dại, sống khá lâu. Theo thời gian, nhiều người biết đến quả gấc thơm ngon, bổ dưỡng nên đã chọn lọc đem về trồng từ rất lâu.

Cây gấc có đặc tính leo giàn, hoa màu vàng, quả gấc có màu xanh, khi chín da gấc có nhiều gai, màu vàng hoặc màu đỏ. Bổ ra mỗi trái gấc có nhiều múi màu đỏ thẫm. Ở Việt Nam có nhiều loại gấc khác nhau. Trong đó có khoảng 3 loại là: gấc nếp, gấc tẻ và gấc lai. Trái gấc được sử dụng trong chế biến nhiều món ăn. Ngoài ra, nó còn có tác dụng chữa bệnh rất tốt.

Cây gấc vốn thích hợp sinh trưởng và phát triển trong nền khí hậu ấm áp. Chúng thuộc cây dây leo đa niên đơn tính. Đặc điểm cây gấc là sau mỗi vụ cho những trái gấc thì nhánh gấc, lá và cành bắt đầu có dấu hiệu tàn lụi. Nghĩ rằng loại cây này đã hết thời gian tồn tại. Nhưng không, cây gấc sẽ lại tiếp tục đâm chồi, nảy lộc vào mùa xuân năm sau, tiếp tục quá trình phát triển và cho ra hoa, trái gấc khoảng vào tháng 5 hay tháng sáu, mùa thu hoạch quả là từ tháng 8 đến tết âm lịch.

Quả gấc có chứa nhiều vitamin gì?

Theo nhiều nghiên cứu khoa học cho kết quả thì gấc là loại quả giàu dinh dưỡng bậc nhất. Trong đó phải kể đến một số chất như: lycopenee, β-carotene, vitamin C, vitamin E, axit béo rất cần thiết, cryptoxanthin và một loạt các khoáng chất tốt cho sức khỏe người sử dụng.

Dưỡng chất Beta-caroten có nhiều trong quả gấc khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A. Theo nhận định, lượng beta-caroten của gấc cao gấp đôi so với củ cà rốt. Gấc chế biến thành dầu có thể phòng chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch cơ thể…

Lycopen có nhiều trong trái gấc được kết luận cao gấp 70 lần so với quả cà chua. Một số nghiên cứu được thực hiện tại Mỹ về tác dụng của lycopen cho thấy nó có khả năng chống chọi lại mầm mống gây bệnh, đặc biệt là ung thư. Từ đó, loại quả này được biến đến với tác dụng ngăn ngừa các tế bào lạ có nguy cơ phát triển ác tính.

Mặt khác, một số nghiên cứu hiện đại cho biết trong nhân hạt gấc có chứa đến ,6% chất protit (đạm), 1,8% tanin, 55,3% chất lipít (béo), 16 2,8% xenluloza, 6% nước, 2,9% chất vô cơ, 2,9% đường, 11,7% chất khoáng….Những chất này đều có tác dụng bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.

Tại nước ta, thịt gấc chủ yếu được làm để nhuộm màu. Lá gấc non có thể thái và dùng như một loại gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn, đặc biệt được ưa chuộng tại Miền Bắc.

>>>Tìm hiểu thêm: Ăn hạt sen có béo không? Ăn hạt sen có tác dụng gì?

Tác dụng của quả gấc đối với sức khỏe

Như đã trình bày ở trên, gấc là loại thực phẩm chứa rất nhiều vitamin có lợi, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Thường xuyên ăn gấc sẽ mang lại những tác dụng tuyệt vời. Cụ thể:

+ Gấc có tác dụng làm sáng mắt, tốt cho sức khỏe: Trong thịt gấc nói chung và dầu gấc nói riêng có chứa khá  nhiều hàm lượng Beta carotene. Đây là một trong những tiền tố của vitamin A tốt cho sức khỏe của mắt. Do vậy, đối với những người thường xuyên làm việc máy tính, mỏi mắt, nhức mắt, khô mắt thì nên bổ sung thêm gấc trong các món ăn hàng ngày hoặc bổ sung dầu gấc để có một đôi mắt sáng khỏe.

+ Chống trầm cảm, giảm căng thẳng mệt mỏi: Mệt mỏi, căng thẳng, mắc chứng trầm cảm….là những căn bệnh phổ biến ở thời hiện đại. Khi mưu cầu hạnh phúc, cuộc sống không đáp ứng. Những yếu tố ngoại cảnh tác động khiến nội lực bên trong con người không đủ kháng cự…lúc này, mắc chứng trầm cảm rất dễ xảy ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe của người bệnh.

Lúc này, có rất nhiều phương pháp để khắc phục. Trong đó, việc thay đổi thói quen sinh hoạt, nghỉ ngơi và cả chế độ ăn uống là vô cùng quan trọng. Trong số nhiều loại thực phẩm thì gấc là loại quả chiếm được niềm tin nhất khi chúng có thể bổ sung nhiều khoáng chất, vitamin mà các loại quả khác không có như: selen, khoáng chất và vitamin, những chất quan trọng này tác dụng hiệu quả đối với hệ thần kinh. Từ đó có khả năng chống lại chứng trầm cảm.

+ Gấc giúp phòng chống ung thư: Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, chất Lycopen trong gấc có khả năng chống chọi lại các tế bào lạ nguy cơ phát triển thành ung thư, từ đó phòng bệnh ung thư hiệu quả nhất. Mặt khác, trong thịt của trái gấc còn chứa nhiều chất khác như vitamin E, carotene… có thể làm vô hiệu quá đến 75% các chất gây ung thư, đặc biệt là các bệnh ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt…thường gặp ở nam và nữ giới.

Hạt gấc có thể hỗ trợ chữa bệnh trĩ: theo một số kinh nghiệm dân gian ghi chép lại thì nếu như mắc bệnh trĩ thì bạn có thể dùng hạt gấc giã nát, thêm chút giấm và gói bằng vải. Sau đó đắp hậu môn để giảm thiểu triệu chứng bệnh.

+ Tác dụng ngăn chặn thiếu máu: Quả gấc có chứa hàm lượng vitamin và sắt, axit folic dồi dào. Những chất này đặc biệt tốt đối với người mắc bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Do vậy, nếu như bạn thường xuyên có dấu hiệu này thì hãy bổ sung gấc vào thực đơn hàng ngày của mình.

+ Giúp giảm lượng cholesterol: Theo nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, gấc là loại quả được khuyên dùng cho những người có nồng độ cholesterol trong máu cao. Do vậy mà sử dụng gấc thường xuyên sẽ giúp bạn loại bỏ lượng cholesterol không mong muốn ra khỏi cơ thể.

+ Ngăn ngừa bệnh tim mạch: Gấc chứa nhiều chất chống oxy hóa hiệu quả cao đối với những người mắc bệnh tim mạch. Tác dụng ngăn ngừa đột quỵ, ngăn ngừa xơ vữa động mạch….Vì thế, những người cao tuổi, người có tiền sử mắc bệnh tim mạch được khuyến cáo nên sử dụng các món ăn hay sản phẩm được chiết xuất từ quả gấc.

+ Gấc có công dụng làm đẹp: Trái gấc mọng đỏ chứa nhiều dinh dưỡng, ngọt béo chứa rất nhiều vitamin, có chứa hàm lượng Lycopen, beta carotene, Alphatocopherol…không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn có tác dụng làm đẹp. Trong lớp màng đỏ bao quanh hạt gấc được chứng minh có chứa nhiều vitamin E và một số chất chất chống oxy hóa, chống lão hóa tế bào. Tác dụng góp phần giữ gìn sự thanh xuân, chống sạm da, khô da, rụng tóc,…

Một số món ăn tốt từ gấc mà bạn có thể tham khảo như: xôi gấc, cơm gấc, gấc hấp đường, sườn xào gấc, bò kho gấc….và rất nhiều món ăn từ gấc mà bạn có thể chuẩn bị, lên thực đơn và thực hiện cho cả gia đình thưởng thức nhé.

Một số lưu ý khi ăn gấc

Quả gấc có chứa nhiều vitamin gì? Tác dụng của quả gấc đối với sức khỏe là gì thì đã được chúng tôi làm rõ ở trên. Nhưng để mang lại lợi ích cho sức khỏe thì chị cần cần lưu ý một số vấn đề khi ăn gấc:

+ Không nên bỏ màng đỏ quanh hạt gấc

Thực tế có rất nhiều người cho rằng ăn gấc tất nhiên cần bỏ hạt và màng đỏ quanh hạt gấc. Thế nhưng, theo nghiên cứu từ Đại học Y Hà Nội và Đại học Dược Hà Nội về loại quả này ban đầu đã chứng minh dầu màng đỏ bao quanh hạt gấc vốn rất nhiều tác dụng, chứa nhiều vitamin A có tác dụng sáng mắt, hỗ trợ điều trị bệnh khô mắt, giúp tăng cường thị lực hiệu quả nhất.

+ Cẩn thận khi dùng hạt gấc

Nhiều người lấy thịt gấc nấu xôi hoặc phục vụ chế biến món ăn. Lấy hạt gấc làm thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, bạn cần thận trọng khi dùng hạt gấc. Bởi nếu như không dùng đúng cách, sử dụng bừa bãi có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Chỉ nên dùng hạt gấc bôi ngoài da liều lượng 2-4g/ngày. Và khi dùng hạt phải nướng chín để tránh gây tác dụng phụ.

+ Chú ý khi dùng dầu gấc

Dầu gấc được sử dụng khá phổ biến, vào mùa gấc mọi người thường chế biến thành dầu và dùng dần trong năm. Tuy nhiên, dầu gấc có khá nhiều dưỡng chất, nếu người lớn dùng thì chỉ cần dùng 1-2ml dầu gấc chia làm 2 lần trong bữa ăn. Lưu ý rằng khi đã dùng dầu gấc thì không ăn đồng thời các loại rau quả giàu beta caroten khác như bí đỏ, cà chua, cà rốt, đu đủ… để tránh gây vàng da và một số ảnh hưởng khác khi dư thừa chất.

Một lưu ý khác mà bạn cần note lại đó là không dùng dầu gấc để ăn, không dùng mỡ gấc. Lý do bởi ở nhiệt độ cao thì dầu sẽ tự phá hủy caroten không tốt cho sức khỏe. Nếu như bạn trộn vào thức ăn đã nấu chín thay dầu cá thì mỗi ngày bạn chỉ cần dùng khoảng 10 g tương đương 700 microgram vitamin A dành cho cho trẻ suy dinh dưỡng. Nếu như bạn dùng dầu gấc nguyên chất ép thì màng gấc phơi thì nếu dùng cho trẻ em chỉ cần  6- 8 giọt (khoảng 2 viên nang).

+ Cách chọn và bảo quản gấc tốt nhất

Để sử dụng tốt nhất mang nhiều dưỡng chất thì bạn nên chế biến gấc ngay khi đã hái trên cây xuống. Chú ý khi chọn gấc thì nên chọn loại quả chín đỏ, tròn đều, gai nở, màu đỏ cam và nặng tay sẽ có nhiều thịt gấc. Khi chọn gấc cần còn nguyên quả, không bị vỡ, không dập, màu không hỏng,…

Để bảo quản gấc được lâu mà không lo mất chất, hãy bổ đôi quả gấc, rồi dùng thìa múc phần thịt gấc bên trong. Chia nhỏ từng phần thịt gấc và bọc trong màng bọc thực phẩm bảo quản ngăn lạnh được khoảng 1 tuần.

+ Chú ý đến một số tác dụng phụ từ quả gấc

Vỏ quả gấc có chứa một số chất có thể gây độc hại. Vì thế bạn tuyệt đối không ăn vỏ gấc.

Trên đây là những thông tin về quả gấc có chứa nhiều vitamin gì? Tác dụng mà quả gấc đối với sức khỏe. Biết rõ những lợi ích thực tế từ quả gấc giúp bạn sử dụng gấc một cách hiệu quả để có sức khỏe tốt hơn. Mong rằng những chia sẻ hữu ích dành cho bạn. Nếu còn thắc mắc về vấn đề này, bạn có thể comment bên dưới bài viết để được tư vấn cụ thể hơn.

Nguồn Tham Khảo:

• Gac Fruit: Nutrient and Phytochemical Composition, and Options for Processing https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/87559129.2012.692141#:~:text=Momordica%20cochinchinensis%20Spreng%20or%20Gac,%2C%20polyphenol%20compounds%2C%20and%20flavonoids. Truy cập ngày: 26/12/2020
• WHAT ARE THE BENEFITS OF GAC FRUIT? https://gaclife.com/blogs/news/what-are-the-benefits-of-gac-fruit Truy cập ngày: 26/12/2020

Ngày sửa: 04-05-2021